بررسی تطبیقی آرا و نظرات فریقین درباره ی راسخان در علم

یکی از مسائل شایان توجه «راسخان درعلم» است که در ذیل آیه 7/آل عمران آمده است؛ زیرا از مباحث مهم این آیه، جمله «والرّاسخون فی العلم» است. «راسخان درعلم» در اصطلاح و روایات اسلامی به دو معنا بکار می رود: یکی به معنای ثبات درعلم و تعمیق و ژرف نگری درعلم و دیگری، به معنای عدم تعدّی از حد و مرز علم و پرهیز از ورود به امور مشتبه و شبهه انگیز است. در رابطه با آگاهی و یا عدم آگاهی «راسخان درعلم» به تأویل متشابهات قرآن، سه دیدگاه وجود دارد: دیدگاه اول: عاطفه بودن «واو»؛ که براساس این دیدگاه، «راسخان درعلم» عطف به «الله» است و «راسخان درعلم»، عالم به تأویل کلّ قرآن اعم از تنزیل و تأویل هستند. دیدگاه دوم: استینافه بودن «واو»؛ که براساس این دیدگاه، «راسخان درعلم» جمله ای ابتدائیه است و «یقولون» خبر آن است و در نتیجه، آنان به تأویل قرآن آگاهی ندارند و آگاهی ازتأویل متشابهات منحصر در خداوند است. دیدگاه سوم: صحت هردو قول(تفصیل)؛ که بر اساس این دیدگاه راسخان درعلم به بعضی متشابهات مانند؛ کنه ذات حق تعالی، امور مربوط به آخرت و حقیقت اشیاء، علم و آگاهی ندارند و علم آن در انحصار خداوند است و به بقیه امور متشابه، علم و آگاهی دارند. براساس مقایسه و تطبیق دومکتب اسلامی در مورد واژه «والرّاسخون فی العلم»، در معنای لغوی و اصطلاحی، با هم مشترک هستند؛ ولی در مصداق و نحوه آگاهی و عدم آگاهی با هم افتر اق دارند.